DİSTİMİ (Kronik Depresyon) NEDİR?
Distimi, hafif düzeyde depresyon belirtileri gösteren bir psikiyatrik bozukluktur. Amerikan Psikiyatri Birliği’nin (APA) tanısal kriterlerine göre “Dysthymia” olarak geçer. Distimi, kişinin en az iki yıl süresince sürekli bir düşük ruh hali ve genel olarak keyif eksikliği yaşadığı bir durumdur. Distimi de hafif ama kronik şekilde ve sürekli olarak bulunan, ayrıca kronik ve sürekli olduğu için yaşamı önemli şekilde bozma gücüne ulaşmış depresif belirtiler söz konusudur. Kronik depresyon normal depresyona göre daha ciddidir. Bu durum, kişinin normal işlevselliğini etkileyebilir, ilişkilerinde sorunlara yol açabilir ve genel yaşam kalitesini düşürebilir çünkü belirtiler sürekli tekrarlanan bir durumdadır. Distimik bozukluk genellikle çocukluk ya da ergenlik döneminde başlar ve kişi depresif ruh halini bu nedenle kişiliğinin bir parçası zannedebilir.
Distimik bozukluğun nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, genetik faktörler, beyin kimyasındaki dengesizlikler ve çevresel etmenlerin etkileşimi sonucu ortaya çıkabileceği düşünülmektedir. Stres, travma, erken çocukluk dönemi travmaları gibi faktörler de distimik bozukluğun ortaya çıkmasında rol oynayabilir. Yapılan araştırmalar sonucunda ailesinde veya birinci derece yakınında majör depresyon ve kronik depresyon olanların bu hastalığa yatkınlığı daha çok çıkmıştır.
Kronik Depresyon (distimi) belirtileri nelerdir?
Distimik bozukluk dışarıdan gözlemlendiğinde anlaşılamayabilir. Kişi günlük hayatına devam ederken bu belirtileri yaşamaya devam eder. Belirtileri kişiden kişiye değişiklik gösterebilir, ancak genellikle şunlar yaygın olarak görülmektedir:
- Sürekli bir düşük ruh hali: Kişi, günlerin çoğunu üzgün, mutsuz, umutsuz veya boş hissedebilir.
- İlgi kaybı: Daha önce keyif alınan aktiviteler artık ilgi çekici gelmeyebilir.
- Enerji eksikliği: Sürekli yorgun hissetme ve enerji kaybı yaygındır.
- Düşük öz saygı ve özgüven eksikliği: Kişi kendine güvenini kaybedebilir ve değersiz hissedebilir.
- Dikkat eksikliği: Konsantrasyon sorunları ve karar verme güçlükleri yaşanabilir.
Tedavi Yöntemleri
Distimi teşhisi zor konulan bir rahatsızlıktır, bunun en büyük sebebi, uzun süre boyunca görülen hafif semptomların kişi tarafından normalleştirilmiş olmasıdır. Tedavi seçenekleri arasında psikoterapi (terapi), ilaç tedavisi veya bu iki yöntemin kombinasyonu bulunur. Psikoterapi, kişinin duygusal zorluklarını anlamasına yardımcı olabilirken, ilaç tedavisi beyin kimyasını düzenleyerek belirtileri hafifletebilir. Psikoterapi durumunuz, ruh haliniz, duygularınız, düşünceleriniz ve davranışlarınız hakkında bilgilenmenize yardım eder. Psikoterapi sürecinde edindiğiniz iç görü ve bilgileri kullanarak sağlıklı başa çıkma becerileri ve stres yönetimini öğrenebilirsiniz. Böylelikle mevcut belirtiler azaltılır, gelecekte yaşanacak duygu dalgalanmaların önüne geçilir. Sosyal işlevsellik arttırılır ve kişilerarası ilişkiler güçlenlenmeye başlar. Antidepresan tedaviler tek başına yetersiz kalır, belirtiler düzelse bile kısa sürede tekrar eder. Bu sebeple mutlaka kişi psikoterapiye başvurmalıdır. Ayrıca yaşam tarzı değişiklikleri, düzenli egzersiz, sağlıklı beslenme ve uyku düzenine dikkat etmek de distimik bozukluğun yönetiminde yardımcı olabilir.
Distimi, ciddi bir durum olmasa da yaşam kalitesini önemli ölçüde etkileyebilir. Bu nedenle, belirtileri olan kişilerin bir uzmana başvurarak destek alması çok önemlidir. Uygun tedavi ve destekle, distimik bozukluğun etkileri yönetilebilir ve kişinin hayatla olan işlevselliği artırılabilir.
